ناهید (زهره)، گرم ترین سیاره سامانه خورشیدی 

فکرشهر ـ علیرضا بحرینی: «زُهره»، «ناهید» یا «وِنوس»، به ترتیب نزدیکی به خورشید، دومین سیارهٔ زمین‌سان منظومهٔ خورشیدی است که در مداری میان مدارهای زمین و عطارد قرار گرفته‌است. سیارهٔ زهره از نظر مداری، نزدیک‌ترین فاصله به زمین را دارد. زهره پس از ماه، درخشان‌ترین جرم آسمانی طبیعی است که به هنگام شب در آسمان زمین دیده می‌شود و قدر ظاهری آن به ۴٫۶- می‌رسد.

چون اندازه این سیاره شبیه زمین است، تا قرن بیستم، ستاره شناسان فکر می کردند باید به نوعی شبیه زمین باشد. فضاپیماهایی که برای بررسی فرستاده شدند، نشان دادند که اینطور نیست. اتمسفر ابری متراکم زهره، سطح آن را حتی از دید قوی ترین تلسکوپ ها پنهان ساخته است. فقط یک رادار می تواند در این اتمسفر نفوذ کرده و ویژگی های آن را نقشه بندی کند. 

تا قبل از این که بتوان ویژگی های این سطح را مشخص کرد ـ عمدتا دارای جلگه ها و دشت های مسطح و آتشفشانی است ـ اما مردمان زمان باستان فقط یک سیاره درخشان زیبا را می دیدند؛ به همین دلیل نام آن را از الهه عشق و زیبایی یعنی ونوس گرفتند. تقریبا همه ویژگی های نقشه بندی شده سطح زهره مانند «پاوولوا»، «سافو» و «فوبس»، از نام زنان گرفته شده است.

زمان لازم برای یک بار گردش این سیاره به دور خودش، ۲۴۳ روز زمین است. در واقع زهره آنقدر کند و آهسته دوران می‌کند که یک شبانه‌روز آن ۲۴۳ روز و یک سال شمسی در زهره هم کمی کمتر از این اندازه و ۲۲۵ روز است. این چرخش معکوس در سال ۱۹۶۴ میلادی و با استفاده از «اثر دوپلر» کشف شد.

اثر گلخانه ای
شاید برای شما هم سوال باشد با اینکه «عطارد» نزدیک ترین سیاره به خورشید است، چرا «زهره» داغ ترین سیاره سامانه خورشیدی نام گرفته است!؟

زهره دارای هواکره است. هواکرهٔ ضخیم و غلیظ آن موجب می‌شود که دیدن سطح آن به سادگی، ممکن نباشد.

تفاوت بزرگ زهره با زمین، هواکرهٔ آن است که ۹۶٫۵ درصد آن را کربن دی‌اکسید و ۳٫۵ درصد آن را نیتروژن تشکیل داده و در ابرهای فوقانی آن قطرات ریز سولفوریک اسید وجود دارد. وجود کربن دی‌اکسید در هواکره این سیاره دمای آن را به مقدار بسیار چشم‌گیری افزایش داده‌است، (تا ۴۸۰ درجهٔ سلسیوس در سطح سیاره).

نور آفتاب پس از نفوذ در هواکره این سیاره و جذب شدن توسط سطح آن، به‌صورت گرما از سطح بازتابیده می‌شود. اما انبوه کربن دی‌اکسید هواکره زهره، این گرمای بازتابیده را به دام انداخته و از رها شدن آن در فضای بیرونی جلوگیری می‌کند، این جذب اضافی گرما به اثر گلخانه‌ای شناخته می‌شود .

بنابراین سیاره ناهید  به دلیل ویژگی اثر گلخانه ای شدید جو آن و همچنین کندی سرعت چرخش آن به دور خود تبدیل به گرم ترین سیاره منظومه ی شمسی شده است.

نکته جالب دیگر این که بیشترین تعداد آتش فشان بین سیاره های منظومه‌ی شمسی در زهره (ناهید) وجود دارد. این سیاره بیش از ۱۶۰۰ آتش فشان دارد!